Tarihî seyir içinde ikiyüzlülük, münafıklık, kalleşlik sık sık takınılan bir tavır olmuştur. Hahamlar samimi Yahudiler midir? Yoksa Hz. Musa ile gönderilen Tevrat'ı menfaatlerine göre tahrif mi etmişlerdir? Aziz Paulus yani Sen Pol samimi Hıristiyan mıdır? Yoksa Hz. İsa ile gönderilen İncil'i tahrif mi etmiştir? Abdullah ibni Sebe İslâm'a Rafizî inancını getirenlerden midir? Bunların, tarihî seyir içinde hayatları ve icraatları incelendiğinde ikiyüzlü bir karakter ortaya koydukları görülmektedir. Son asırlardaki Sabetay Sevi, Emmanuel Karasso, Moiz Kohen, David ben Gurion gibi bazı dönme ve Yahudiler de bu gruptandır. Hamparsum Boyacıyan, Gabriyel Noradükyan, Agop Dilaçar Martayan, Mıgırdıç Şellefyan gibi bölücü Ermeniler de bu gruptandır. Ezber bozan gerçekler zihinleri allak bullak etmektedir. Görünmeyen bir şecere tarihî seyir içinde bizimle yaşamıştır, yaşamaktadır.
