Mühendisler İçin İstatistik - Beyhan Yeğen Oğuz, Mehmetçik Bayazıt

Bu kitap mühendislikte istatistik yöntemlerin uygulanması ile ilgili yayınlar alanında duyulan boşluğu bir ölçüde doldurabilmek amacıyla hazırlanmıştır. Kitap öncelikle lisans düzeyindeki mühendislik öğretiminde ders kitabı olarak kullanılacak şekilde düzenlenmiş olmakla birlikte lisans sonrası eğitiminde ve mühendislik uygulamalarında da yararlı olacağı umulmaktadır.

Mühendisliğin çeşitli dallarında karşılaşılan birçok problemler ancak Olasılık Teorisi ve İstatistik yöntemleriyle incelenebilecek yapıdadır. Örneğin inşaat mühendisliğinde yapı malzemelerinin özellikleri, hidrolojik değişkenler, trafik değişkenleri, zeminlerin özellikleri gibi çeşitli büyüklükler. rastgele değişken niteliğinde olup deterministik bir yaklaşımla ele alınmaları birçok hallerde yeterli olmamaktadır. Bu nedenle son yıllarda mühendislik eğitiminde istatistiğin seçmeli ya da zorunlu bir ders olarak okutulmaya başlandığı görülmektedir. Önceki yıllarda istatistik kavramlarından yeri geldikçe diğer derslerin içinde söz edilirken istatistiğin ayrı bir ders olarak okutulması ile bu konudaki bilgilerin daha geniş ve temelli bir şekilde verilebilmesi sağlanmış olmaktadır. İ.T.Ü. İnşaat Fakültesinde 1983-1984 ders yılında verilmeye başlanan İstatistik dersi daha önceleri Hidroloji, Yapı Malzemesi gibi çeşitli derslerde anlatılmaya çalışılan istatistik yöntemlerinin öğrencilere daha iyi bir şekilde aktarılmasına olanak vermektedir.

Olasılık Teorisi ve İstatistik gibi geniş kapsamlı bilimlerin bir yarıyılda' iki saatlik bir derste tümüyle ögretilmesine, ya da sayfa sayısı birkaç yüzü aşmayan bir kitapta verilmesine olanak bulunmadığı açıktır. Bu nedenle kitapta bu bilimlerin sadece mühendislikte kullanılan en önemli kavram ve yöntemlerinin açıklanmasına çalışılmış, bunu yaparken birçok teoremler ispatlanmadan verilmiştir. Örneklerin çoğu inşaat mühendisliğindeki uygulamalardan seçilmiş, ancak bazı temel kavramların kolayca anlaşılacak şekilde anlatılabilmesi için daha basit problemlerle ilgili bazı örnekler de verilmiştir. Bu örneklerin hazırlanmasında kitabın sonunda adı verilen kaynaklardan geniş ölçüde yararlanılmıştır. Seçilen örneklerin fazla karmaşık bir yapısı olmamasına, ancak bunun yanında gerçekçi olmalarına özen gösterilmiştir. Bunun kitapta anlatılan kavram ve yöntemlerin mühendislikte ne gibi uygulamaları olabileceğini açıkça göstereceği umulmaktadır.

Kitabın 1. bölümünde mühendislik uygulamalarından seçilen örnekler üzerinde istatistik yöntemlerinin kullanılışı ana hatlarıyla açıklanmıştır. Bu bölümde amaçlanan bu yöntemlerin ayrıntılı bir şekilde öğretilmesi değildir. Okuyucunun ileride karşılaşacağı yöntemlerin kullanılış biçimi konusunda bir ön bilgisi olmasını sağlayarak ilgisini yoğunlaştırmak ve böylece işin başında ayrıntılar arasında kaybolup gerçek amacın gözden kaçması sonunda dikkatinin dağılmasına engel olmak istenmiştir. Bu bölümde kısaca sözü edilen yöntemler daha sonraki bölümlerde ayrıntılı olarak açıklanacağı için 1. bölümün hızlı bir şekilde okunması yeterlidir.



2. bölümde olasılık teorisinin temel kavramları anlatılmıştır. İstatistik yöntemlerinin kullanılabilmesi için bunlara temel oluşturan olasılık kavramlarının iyi bir şekilde anlaşılması gerekir. Bunu başarabilmek için bu bölümde çeşitli kavramlar basit örnekler üzerinde açıklanmıştır. Olasılık teorisiyle ilgili çalışmalarda Küme Teorisinin kavramları çok kullanıldığı için bu kavramlar da kısa bir şekilde verilmiştir. Her iki teoriden de ancak mühendislikte kullanılan istatistik yöntemleri ile ilişkileri ölçüsünde çok sınırlı bir şekilde söz edildiğini belirtmek gerekir.

Kitabın geriye kalan bölümlerinde istatistik biliminin mühendislikte kullanılan başlıca yöntemleri anlatılmıştır. 3. bölümde istatistik örneklerin analiziyle rastgele değişkenlerin frekans dağılımlarının belirlenmesi ve parametrelerinin tahmininde kullanılan yöntemler verilmiştir. Pratikte gözlemlerden elde edilen frekans dağılımlarına uyan teorik olasılık dagılım fonksiyonlarının seçilmesi gerekmektedir. Bu amaçla mühendislikte kullanılan başlıca fonksiyonlar 4. bölümde anlatılmış ve bunların uygulanmasında kullanılan tablolar verilmiştir.

Parametreler için yapılan tahminlerin kendileri de birer rastgele değişken olduğundan dağılımlarının bilinmesi gerekir. 5. bölümde örnekleme dağılımı olarak bilinen bu dagılımların özellikleri anlatılmıştır. Örnekleme dagılımları, örneklerden belirlenen istatistiklere dayanarak parametreler için güven aralıklarının belirlenmesine ve toplumun parametre değerleri için yapılan istatistik hipotezlerin kontrolüne olanak verir. Bu konular kitabın 6. bölümünde ele alınmıştır.

Mühendislik uygulamalarında çoğu zaman aralarında istatistik anlamda bir ilişki bulunan birden fazla rastgele değişkeni birlikte ele almak gerekir. Bu değişkenler arasındaki regresyon bağıntılarının belirlenmesi değişkenlerden birinin alacağı değeri diğer değişkenlerin bilinen değerlerine bağlı olarak tahmin etmemizi sağlar. Regresyon analizi kitabın son bölümü olan 7. bölümde anlatılmıştır.

Olasılık teorisi kavramlarının ve istatistik yöntemlerinin bilinmesi mühendislerin verecekleri kararlarda belirsizlik ve risk etkilerini göz önüne almalarına olanak verir. Böylelikle daha gerçekçi projelerin hazırlanması sağlanabilir. Bu kitabın gerek mühendislik eğitimi gören ögrencilere, gerekse mühendislere bu konuda yararlı olacağını umarız.

İÇİNDEKİLER

1. İSTATİSTİĞİN MÜHENDİSLİKTEKİ ÖNEMİ
2. OLASILIK TEORİSİNİN ESASLARI
3. FREKANS ANALİZİ VE PARAMETRELERİN TAHMİNİ
4. ÖNEMLİ OLASILIK DAĞILIM FOKSİYONLARI
5. ÖRNEKLEME DAĞILIMLARI
6. İSTATİSTİK HİPOTEZLERİNİN KONTROLÜ
7. REGRESYON ANALİZİ

Detay Bilgileri
Dil	Türkçe
Basım Tarihi	2005
Yazar	Beyhan Yeğen Oğuz, Mehmetçik Bayazıt
Sayfa Sayısı	197
Kağıt	1. Hamur Kağıt
Kapak	Karton
Basım Yeri	İstanbul
Ebatlar (YxG)	17x24 cm
Isbn No	9789755111025