Vartanuş bu toprakların bir kadınıdır. Hakketmediği bir kaderle yüzleştirilen yüz binlerce kadından biridir. Ona, ölümün yaşamdan daha kolay olduğunu hissettiren, umutsuzluğun umuttan daha gerçekçi olduğunu duyumsatan bu topraklardır. Vartanuş, güzel bir insanın çirkin bir dünyayla imtihanıdır. Hepimizin vicdani yarasıdır.
Vartanuş'un Ali'si bir tehcir romanıdır. Bu toprakların en karanlık dönemlerinden birine eğilen şiirsel bir çığlıktır. Hedefsiz bir yürüyüş, karanlık bir yolculuktur. Buna rağmen ölümün kol gezdiği bir dünyada bir yaşam kutlamasıdır.
Aysel Kılıç Karslı'nın babaannesinin yaşamöyküsünden yola çıkarak kaleme aldığı Vartanuş'un Ali'si, genç bir Ermeni kızın, düğün gününde, karşısında müstakbel kocasını beklerken, onun yerine "yürümeye başlamasını" emreden askerleri bulmasıyla başlayan yürek burkan bir tehcir hikayesini konu alıyor.
